รบกับเจ็ก

ขณะที่พวกเรานักเรียนแพทย์ปีสุดท้ายยังมึนงงกับข่าวทหารญี่ปุ่น ฟ้าก็ผ่าลงมากลางวันแสก ๆ มีประกาศติดที่หน้าตึกอํานวยการของโรงพยาบาลศิริราช ประกาศลงวันที่ ๓ มีนาคม ๒๔๘๕ ว่า ให้ผู้มีชื่อต่อไปนี้เข้ารับราชการทหาร….ผู้เขียนเป็นผู้หนึ่งที่มีชื่อในประกาศแผ่นนั้นด้วย เป็นประกาศที่เปลี่ยนวิถีชีวิตของนักเรียนแพทย์รุ่นนั้นอย่างสิ้นเชิง พวกเราทุกคนผ่านการเกณฑ์ทหารมาแล้ว ทุกคนกําหนดวิถีชีวิตไว้แล้วว่าจะเข้ารับราชการที่กระทรวงนั้น กระทรวงนี้ แต่ประกาศแผ่นนั้น พวกเราจะต้องเข้ารับราชการทหาร แต่ก็ดีไปอย่างเมื่อยามศึกสงครามได้เข้ารับใช้ประเทศชาติโดยการเป็นทหาร แต่การรับใช้ประเทศชาติ จําเป็นหรือที่จะต้องเป็นทหารการเป็นข้าราชการสังกัดกระทรวงอื่น หรือการเป็นพ่อค้าวานิช เสียภาษีอากรให้กับรัฐอย่างถูกต้องตามกฎหมายไม่เป็นการรับใช้ประเทศชาติดอกหรือ

พวกเราต่างถามกันว่า การที่จะให้พวกเรารับราชการทหารขณะนั้นข้าศึกของเราคือใคร ? แต่ไม่ใช่ญี่ปุ่นอย่างแน่นอน แล้วเราจะไปรบกับใครเล่า ไม่มีผู้ใดให้คําตอบได้ หลังจากรายงานตัวแล้วผู้เขียนถูกบรรจุเป็นทหารเสนารักษ์ของกองพล ๓ ตําแหน่งพยาบาลหน้า ๒ ซึ่งต้องปฏิบัติการรักษาพยาบาลห่างจากแนวรบ ๒ กิโลเมตร โดยรับยศเป็นว่าที่ร้อยตรี ขอเล่ารวบรัดว่าเดินทางไปปฏิบัติหน้าที่ทางภาคเหนือ ขึ้นรถไฟไปลงที่ลําปาง จากลําปางโดยสารรถยนต์ทหารไปลงที่อําเภอพะเยา สมัยนั้นยังเป็นอําเภอหนึ่งของจังหวัดเชียงราย เข้าสมทบกองเสนารักษ์ของกองพล ๓ จากนั้นเดินทางเข้าไปเชียงราย ผ่านอําเภอแม่จัน จากเชียงรายเดินเท้าสู่อําเภอแม่สายจุดเหนือสุดของประเทศไทย จากแม่สายเดินเท้าอีกเช่นเคยสู่สหรัฐไทยเดิม ผ่านเมืองเลน เมืองพยาค การเดินเท้าเมื่อพ้นเขตประเทศไทยต้องลุยน้ําลุยโคลนขนาดครึ่งแข้ง ตอนนั้นผู้เขียนยังหนุ่มแน่น จึงไม่สู้ลําบากเท่าไร แต่ก็ยังไม่ไหวอยู่ดี ขนาดปืนพกเพียงกระบอกเดียวต้องให้ทหารประจําตัวถือให้ ระหว่างทางพบซากของม้าเทศพร้อมกับอานและบังเหียนครบชุด นอนตายเหลือแต่กระดูกหลายตัวผู้เขียนแปลกใจมากขนาดคนยังต้องบุกโคลนเลนครึ่งแข้ง แล้วม้าเทศรักษาพระองค์ จะเดินทางได้อย่างไร หน่วยเสนาธิการของกองทัพ ไม่รู้บ้างเลยหรือว่า ภูมิประเทศของสหรัฐไทยเดิมนั้นเป็นอย่างไรม้าเทศรักษาพระองค์ต้องกินเกลือและข้าวเปลือก แล้วของสองอย่างนั้นจะไปหาได้ที่ไหน ขนาดคนยังไม่มีจะกิน เป็นของหายากและมีค่ามากในสหรัฐไทยเดิม พลาธิการแจกเงินเบี้ยเลี้ยงให้ไปหาอาหารกินกันเองในที่ตั้งปกติ มีตลาดมีอาหารการกินบริบูรณ์ พลาธิการกลับหุงข้าวหาอาหารเลี้ยง แต่ในภูมิประเทศในภาวะสงคราม อย่างนั้น ไม่มีตลาดไม่มีอาหารขาย ฝ่ายพลาธิการกลับแจกเงิน ให้ไปซื้ออาหารมาหุงต้มกินกันเอง ตลกสิ้นดี ผู้เขียนเป็นนายทหารมีพลประจําตัวเป็นผู้จัดหาอาหารให้จึงไม่ลําบากเท่าไร กระนั้นก็ต้องใช้ความอดทนพอดู ทหารทั้งกองพล ๗-๘ ร้อยคน ต่างก็ต้องหาอาหารกินเอง ตามแต่จะหาได้ แล้วจะไปรบกับใครกัน วัน ๆ หนึ่งสาระวนแต่หาอาหารใส่ท้องตัวเอง ก็ไม่ต้องทําอะไรกันแล้ว